Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Eylül’de yıllık yüzde 19,58, aylık yüzde 1,25, Yurt içi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise yıllık yüzde 43,96, aylık yüzde 1,55 arttı.
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Eylül’de yıllık yüzde 19,58, aylık yüzde 1,25, Yurt içi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise yıllık yüzde 43,96, aylık yüzde 1,55 arttı. Bu arada çekirdek enflasyon yüzde 16,98 oldu.
Eylül, endekste kapsanan 415 maddeden 318 maddenin ortalama fiyatında artış gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021 Eylül ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) verilerini açıkladı.
Buna göre, TÜFE'de bu yılın Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 1,25, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 13,04, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 19,58 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 16,42 artış yaşandı.
Yİ-ÜFE’de de Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 1,55, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 30,50, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 43,96 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 33,83 artış oldu.
Eylül, endekste kapsanan 415 maddeden, 51 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 46 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 318 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti. Çekirdek enflasyon olarak tanımlanan, “enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE” ise Eylül’de yüzde 16,98 arttı.
Yıllık en yüksek artışı gıdada, aylıkta eğitimde
TÜFE verilerine göre, yıllık olarak 7 ana grup daha düşük, 5 ana grup daha yüksek değişim gösterdi.
Eylül’de, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla, yüzde 28,79 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 23,27 ile ev eşyası ve yüzde 23,27 ile lokanta ve oteller oldu.
Yıllık en düşük artış ise yüzde 1,80 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 4,99 ile haberleşme, yüzde 7,32 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 12,45 ile eğlence ve kültür oldu.
Eylül’de aylık TÜFE'ye göre 7 ana grup daha düşük, 5 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Eylül ayında artışın yüksek olduğu gruplar sırasıyla, yüzde 5,15 ile eğitim, yüzde 3,33 ile ev eşyası ve yüzde 2,34 ile konut oldu Aylık düşüş gösteren tek ana grup binde 16 ile giyim ve ayakkabı olurken, en az artış gösteren ana gruplar yüzde 0,05 ile alkollü içecekler ve tütün, binde 47 ile haberleşme ve binde 50 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.
Özel kapsamlı TÜFE göstergesi
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de, 2021 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 1,50, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 12,65, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18,63 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 16,72 artış gerçekleşti.
İmalat sanayi yıllık yüzde 43,68, ara malı yüzde 51,62 arttı
Yİ-ÜFE verilerine göre ise sanayinin dört ana sektöründen imalat yıllık yüzde 43,68 arttı. Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 28,39, imalatta yüzde 43,68, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 50,10, su temininde yüzde 30,15 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında yüzde 51,62, dayanıklı tüketim malında yüzde 29,25, dayanıksız tüketim malında yüzde 30,48, enerjide yüzde 62,38, sermaye malında yüzde 26,33 arttı. Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında binde 36 azalış, imalatta yüzde 1,63, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 1,34, su temininde yüzde 3,18 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri ise ara malında yüzde 1,56, dayanıklı tüketim malında yüzde 2,73, dayanıksız tüketim malında binde 97, enerjide yüzde 1,87, sermaye malında yüzde 1,98 artış olarak belirlendi.
Kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 102,01 arttı
Yıllık Yİ-ÜFE'ye göre 22 alt sektör daha düşük, 7 alt sektör daha yüksek değişim gösterdi. Eylül’de yıllık olarak kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 102,01, ana metaller yüzde 91,73, ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç) yüzde 68,53 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu. Yıllık en düşük artış ise yüzde 9,81 ile giyim eşyası, yüzde 11,16 ile deri ve ilgili ürünler, yüzde 12,04 ile diğer mamul eşyalarda görüldü.
Aylık Yİ-ÜFE'ye göre 17 alt sektör daha düşük, 12 alt sektör daha yüksek değişim gösterdi. Aylık azalış; yüzde 4,82 ile ham petrol ve doğal gaz, yüzde 1,60 ile metal cevherleri alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık diğer ulaşım araçları yüzde 4,49, kömür ve linyit yüzde 4, kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 3,37 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
Muhabir: Kumru Tulgar
